Temat glutenu jako szkodliwego składnika jest powszechnie znany już od wielu lat, a jego popularność ze względu na powstanie internetu tylko wzrasta. Czym więc jest ten składnik, o którym słyszy się tak dużo złego?
Gdzie występuje gluten?
Gluten można znaleźć w wielu najbardziej pospolitych, popularnych artykułach spożywczych sprzedawanych w sklepach. W jego skład wchodzą gluteniny i prolaminy, które obecne są jako zbiór białek między innymi w jęczmieniu, życie, pszenicy czy owsie. Znajduje się więc w wielu różnych mąkach, a co za tym idzie – w różnych wypiekach. Wpływa na puszystość, elastyczność, zapach i smak pieczonych ciast. Pojawia się nawet w szynkach, kiełbasie, przeróżnych przyprawach, sosach i deserach.
Skąd ta wrogość wobec glutenu?
Dlaczego więc, pomimo tak powszechnego występowania, uważany jest przez spore grono za coś szkodliwego? Jednym z tych powodów mogą być przeprowadzane modyfikacje genetyczne, co przyczyniło się do zwiększenia jego ilości w składzie produktów, w których już wcześniej występował. Innym może być jego obecność w wielu posiłkach, które lądują na naszych talerzach każdego dnia. Trudno jest go uniknąć, a jednak coraz więcej ludzi przechodzi na diety bezglutenowe. Pozostaje pytanie, czy podejmowanie się takiej diety rzeczywiście wpływa pozytywnie na ludzkie zdrowie?
Czy gluten jest szkodliwy?
Nie ma konkretnych, sprawdzonych drogą naukową dowodów na to, że gluten jest szkodliwy dla wszystkich. Są jednak grupy osób, które rzeczywiście powinny go unikać. Należą do nich osoby z uczuleniem lub nadwrażliwością na gluten (może się przejawiać np. w postaci zmian skórnych) oraz celiakią (innym typem genetycznej nadwrażliwości).
Co prawda tylko mały odsetek Europejczyków choruje na celiakię, ale może pojawić się ona w każdym okresie ludzkiego życia. Dlatego, niezależnie od wieku, powinno się raz na jakiś czas udać do lekarza w celu przebadania organizmu na jej obecność. Zwłaszcza jeżeli zauważamy problemy zdrowotne i gluten nazbyt często znajduje się w naszym jadłospisie. Dla bezpieczeństwa badania powinno się powtarzać na przestrzeni lat, ponieważ nawet jeśli wynik testu będzie negatywny w dzieciństwie, przypadłości te mogą się pojawić później w wieku dorosłym.
Czy dieta bezglutenowa jest zdrowa?
Dla osób nienależących do żadnej z powyższych grup przejście na dietę bezglutenową może okazać się rozsądnym wyborem, o ile nowa dieta będzie odpowiednio zbilansowana. Na pewno najlepszym wyborem będzie przygotowywanie własnych posiłków, w których skład będą wchodzić świeże produkty, szczególnie te warzywne. Informacje na temat zawartości glutenu można znaleźć na opakowaniu produktu. Do bezpiecznych należą na przykład: ziemniaki, owoce, warzywa, przetworzone mięsa, soja, orzechy, gryka, fasola, kukurydza, budynie, ryby, mleko, ser. Warto też wiedzieć, że gluten nie jest do końca szkodliwy, ma wiele składników, które wpływają pozytywnie na zdrowie. Zboża, które go zawierają, mają w sobie np. białko, błonnik, tłuszcz, witaminy, kwas foliowy.
Zdjęcie główne: Johannes Plenio/unsplash.com
Blue Whale Press sp. z o.o.